Keurmerk op cacao is ondergrens

Na een ijskoude laatste wintermaand vorig jaar, keken wij er ook dit jaar naar uit om na een barre schaatstocht onze handen te kunnen warmen aan een mok dampende chocolade. De echte vrieskou bleef uit, maar onze Chocolademelkwijzer gelukkig niet. Questionmark struinde alle grote Nederlandse supermarkten af op zoek naar de romige zuiveldrank met cacao. In totaal vonden we 23 halfvolle- en volle varianten die we vergeleken op de aanwezigheid van suikers en de toekenning van een topkeurmerk ten behoeve van mensenrechten in de cacaoketen. Om tot een zo eerlijk mogelijke vergelijking te komen, laten we de light-varianten en de chocolademelkpoeders deze keer links liggen.

Het zorgenkind cacao

Er wordt veel onderzoek gedaan naar de stand van zaken in de cacaosector. Dat is terecht, want de situatie in de cacaosector in Ghana en Ivoorkust - waar de meeste in Nederland verwerkte cacao wordt geteeld - laat nog sterk te wensen over. Dit is hoogst opmerkelijk, omdat er al jaren gestreefd wordt naar verbetering.   Dit zie je als consument terug in het feit dat de meeste chocoladeproducten een keurmerk dragen. Maar ondanks dit nog steeds groeiende marktaandeel gecertificeerde cacao worden de problemen er voor de cacaoboeren er helaas niet minder op. De problemen in de cacaosector zijn zo weerbarstig, dat het keurmerken nog niet lukt het gewenste effect te sorteren. Ook het handelingsperspectief voor consumenten is helaas nog beperkt. In het geval van chocolademelk kun je alleen bewust kiezen voor een variant met een UTZ of Fairtrade keurmerk. Geen enkele chocolademelk geeft op de verpakking aan dat zij naast het keurmerk nog extra maatregelen neemt om de cacaoboeren te helpen.

Meer dan een keurmerk

Tony’s Chocolonely is de enige producent die buiten de aankoop van gecertificeerde cacao zelf flink meer investeert in een leefbaar inkomen voor de boeren. Helaas is het lastig om deze ‘beyond certification’ inspanningen ook bij de consument zichtbaar te maken. Alleen via het eigen jaarverslag kun je je als buitenstaander verdiepen in hun werk. Daarom krijgt Tony’s van ons een pluim, maar blijft het lastig om deze inspanningen te vergelijken met inspanningen van anderen en deze bij het grote publiek over het voetlicht te krijgen.

Niet gecertificeerde cacao geen optie

Natuurlijk is het geruststellend dat de meeste producenten kiezen voor UTZ- of Fairtrade-gecertificeerde cacao.  Tegelijk is het teleurstellend dat 3 van de 23 varianten in onze wijzer nog steeds kiezen voor niet gecertificeerde cacao. Inex, Bonomel en Choco!Choco! zakken daarmee wat ons betreft door de ondergrens. Daarbij hebben Inex en Bonomel (FrieslandCampina) beiden ook varianten in de wijzer staan die wél gecertificeerd zijn. Dus waarom ook nog varianten voeren zonder keurmerk?  

Stap voor stap een beetje gezonder

Het Akkoord Verbetering Productsamenstelling is een initiatief van voedselproducenten, brancheverenigingen en het ministerie van VWS om het productaanbod in de Nederlandse supermarkt over de gehele breedte gezonder te maken. Doordat producenten met elkaar de reductiedoelstellingen bepalen hoeft een consument zelf niet te kiezen, maar worden alle producten stap voor stap een beetje gezonder. De branchevereniging van zuivel en verschillende producenten bepaalden in 2014 dat de hoeveelheid toegevoegde suikers in zuiveldranken in drie jaar tijd met 5% naar beneden moesten. Deze wijzer maakt duidelijk dat alle producenten voldoen aan de opgestelde richtlijn van maximaal 8 gram toegevoegde suikers per 100 gram. Aangezien melk van zichzelf zo’n 4,5 gram lactose bevat, ook wel bekend als melksuiker, is chocolademelk behoorlijk rijk aan de suikers. Met een bescheiden glas van 250 ml zit je al snel aan de helft van je dagelijkse aanbevolen hoeveelheid suiker van 50 gram voor een vrouw, en 60 gram voor een man.

De vraag blijft wanneer de volgende doelstelling door de branche wordt bepaald. Albert Heijn laat met haar huismerkvarianten, die ver onder de reductiedoelstelling van de branche zitten, zien dat er in ieder geval nog aanzienlijk kan worden gereduceerd.

Goedkoop is duurkoop

Toch is de veruit de meest bijgesuikerde chocolademelk ook van de Albert Heijn, de AH Basic. Met maar liefst 13 gram suiker per 100 gram scoort de budget-variant van de Zaanse grootgrutter opvallend slecht. En dat terwijl de Albert Heijn heel goed weet hoe het wel moet. Het valt ons bij veel productvergelijkingen op dat retailers en producenten vaak kiezen voor een aantal varianten waarvan de goedkoopste variant het meest ongezond is. Het zou mooi zijn als voor dat laatste stapje ook verantwoordelijkheid nemen.

Plantaardig alternatief

De supermarkt biedt naast melken ook verschillende chocoladedranken op een plantaardige basis. Deze haver, rijst en soja varianten zijn deze keer bewust niet meegenomen in deze wijzer. De dranken van Oatly, Provamel, Alpro en Dream lijken op het eerste oog minder suikers te bevatten dan hun dierlijke alternatieven. De voornaamste reden hiervoor is de afwezigheid van lactose (zie: Stap voor stap een beetje gezonder). De hoeveelheid toegevoegde suikers ontloopt elkaar nauwelijks.

Vragen over de Chocolademelkwijzer? Stuur ons een bericht.