Troebel zicht op vissenwelzijn
21 sep. 2020
Troebel zicht op vissenwelzijn
Vissenwelzijn is niet of nauwelijks onderdeel van het beleid van supermarkten, visserij- en viskwekerijwetgeving en bestaande viskeurmerken. Dat is de belangrijkste conclusie uit het onderzoeksrapport “Troebel zicht op vissenwelzijn” dat Questionmark produceerde in opdracht van de Dierenbescherming. Het ontbreken van informatie over vissenwelzijn maakt het aannemelijk dat het hiermee niet goed is gesteld. Volgens de Dierenbescherming gaat het dan om de lijdensweg van de dieren tijdens onder meer de vangst, de kweek, het transport en de onverdoofde slacht.
De Dierenbescherming wil naar aanleiding van het nieuwe rapport zo snel mogelijk met de supermarkten in gesprek om concrete doelen op te stellen voor verbeteringen op het gebied van vissenwelzijn. Supermarkten kunnen het verschil maken door een ondergrens te bepalen voor het welzijn van vissen die in hun schappen liggen. Daarnaast moeten supermarkten volledige productinformatie verstrekken zodat de consument een verantwoorde keuze kan maken. Dit laatste is nu online lang niet altijd het geval.
Hieronder de belangrijkste conclusies van het onderzoeksrapport ‘Troebel zicht op vissenwelzijn’ op een rij.
Lees hier het volledige persbericht van de Dierenbescherming.
Conclusie: etiketteringswetgeving wordt nauwelijks nageleefd
Het algemene beeld is dat transparantie van vis- en schaaldierproducten gebrekkig is: slechts bij 40% van de producten gevonden in webshops is alle wettelijk verplichte informatie vermeld die relevant kan zijn voor dierenwelzijn. In de onderzochte supermarkten blijkt dat er een grotere transparantie is over huismerkproducten dan over A-merkproducten. Ook is de transparantie over kweekvis groter dan die van wilde vis. Versproducten zijn over het algemeen transparanter dan conserven.
Conclusie: nauwelijks welzijnsbeleid voor vissen
Supermarkten die beleid voor vis hebben baseren dat volledig op keurmerken, voornamelijk MSC of ASC. Sommige supermarkten hebben concrete doelen voor percentages gecertificeerde vis waarbij deze doelen veelal enkel betrekking hebben op verse vis en niet op visconserven. Geen van de supermarkten committeert zich publiekelijk aan een concreet beleid op dierenwelzijn.
Lidl (Position Paper Duurzaam Inkoopbeleid) en Plus (Risicoanalyse vis) zijn de enige supermarkten die vissenwelzijn als onderwerp noemen (Lidl, 2016; Plus, 2018), echter zonder concreet beleid of doel.
Plus is daarnaast de enige die voor wild gevangen schol van het merk Streekselecties/Gijs concrete maatregelen neemt met een positief effect op vissenwelzijn door de schol te verdoven voorafgaand aan slacht (Gijs, 2019). Ook is de Plus de enige supermarkt die een risico-analyse heeft gedaan naar de door hen verkochte visproducten (Plus, 2018).
Conclusie: vissenwelzijn is nauwelijks wettelijk geregeld
Het algemene beeld is dat wetgeving, nationaal en internationaal, nauwelijks gericht is op in het water levende dieren. Voor wild gevangen vis-, schaal en schelpdieren bestaat helemaal geen wetgeving die welzijn tijdens vangst en slacht borgt. Voor kweekvis is verdoving voorafgaand aan de slacht in enkele Europese landen verplicht, of is het gangbare praktijk.
Voor iets meer dan 40% van de vis uit aquacultuur kan via het herkomstland afgeleid worden dat er verdoving is voorafgaand aan de slacht
Conclusie: verplichte etiketinformatie vaak incompleet
De Nederlandse etiketteringswetgeving verplicht het melden van de vangstmethode enkel voor wild gevangen vissen en schaaldieren. Voor vis afkomstig uit aquacultuur is het niet verplicht te melden in wat voor soort systemen zij worden gehouden.
Ondanks de wettelijke verplichting tot het melden van vangstmethode vermeldt het gros van de producten verkocht in de selectie van webshops dit niet. Indien vangstmethode wel is vermeld gebeurt dat vaak met terminologie die afwijkt van de wettelijke categorieën. Ook hier is het dus moeilijk een helder beeld te krijgen van de praktijk aan het begin van de keten.
Als meer bekend zou zijn over gebruikte vangstmethode, zou daaruit mogelijk beter af te leiden zijn welke welzijnsrisico's prioriteit hebben.
Conclusie: Viswijzer kan vissenwelzijn inzichtelijk maken
De koppeling van Viswijzer-scores aan producten in de supermarkt levert onvoldoende informatie op om conclusies te trekken over de verdeling van risico's over bijvoorbeeld merken of supermarkten. Daar komt bij dat de Viswijzer momenteel geen aandacht besteedt aan dierenwelzijn. Bovenstaande analyse laat echter zien dat de Viswijzer wel van grote toegevoegde waarde kan zijn om consumenten en burgers inzicht te geven in het welzijn van vissen aan het begin van de keten. Voorwaarde daarvoor is allereerst dat producenten zich aan de wettelijk verplichte etikettering gaan houden. Daarnaast is het belangrijk dat de Viswijzer meer informatie opneemt specifiek over dierenwelzijn, ook voor gecertificeerde vissoorten zoals met de keurmerken ASC, MSC en Biologisch.
Lees hier het volledige rapport.
