Transparant over Duurzaamheid
Het vertrouwen in de voedingsindustrie is de afgelopen jaren gedaald. Meer mensen vragen om betrouwbare informatie over hun voedsel en of dit gezond en duurzaam is. Al sinds 2014 kun je bij Questionmark productinformatie vinden en we werken hard aan verdere verbetering van de informatie waarmee consumenten hun favoriete producten kunnen vergelijken. Met het programma 'Transparant over Duurzaamheid' werkt Questionmark aan meer inzicht in de uitdagingen in productieketens op het gebied van mensenrechten, milieu en dierenwelzijn en in de maatregelen die voedselmerken nemen om deze uitdagingen aan te pakken.
Nieuws: Duurzaamheidsaanpak koplopers live!
Op 26 maart 2019 heeft Questionmark de duurzaamheidsaanpak van de eerste deelnemende merken gepubliceerd. Bekijk hier de eerste resultaten. In juni 2019 is daar ook de eerste productwijzer met vergelijking op transparantie en duurzaamheid bij gekomen.
Verduurzaming is steeds belangrijker...maar is niet zichtbaar
Steeds meer boeren en voedselbedrijven kiezen voor duurzamere productiemethodes. Maar hoe kunnen zij hun inspanningen ook laten zien aan de mensen die hun producten kopen? Er zijn nu grofweg twee opties: een bedrijf kan zelf zijn 'duurzaamheid' claimen, of zich aansluiten bij een bestaand keurmerk.
Eigen claims krijgen snel de verdenking van 'de slager keurt zijn eigen vlees'. Keurmerken bieden een oplossing, maar er zijn zoveel logo's dat mensen niet altijd weten wat deze inhouden en dat maakt producten onderling moeilijk vergelijkbaar. En bedrijven die meer willen doen dan keurmerken vragen, worden daarvoor nu niet beloond. In sommige productgroepen zoals chocola, eieren of vis, hebben inmiddels bijna alle producten een keurmerk. Dit is op zich goed nieuws, want de ondergrens aan duurzaamheidseisen is daarmee omhoog gegaan voor de hele categorie. Maar consumenten kunnen niet zien welke bedrijven nog meer doen.
Waar werkt Questionmark aan?
Met het programma 'Transparant over Duurzaamheid' wil Questionmark de nieuwe norm neerzetten voor voedselmerken om transparant te zijn over de inspanningen die zij doen op verduurzaming van de keten. Questionmark bouwt samen met bedrijven, de wetenschap en consumenten aan een nieuwe manier om informatie over verduurzaming en gezondheid op een begrijpelijke manier uit te leggen en beschikbaar te maken voor iedereen. De kern van dit idee is, dat merken per productcategorie met elkaar worden vergeleken op een overzichtelijk aantal gestandaardiseerde en wetenschappelijk onderbouwde onderwerpen, die dieper ingaan op onze hoofdthema's milieu, dierenwelzijn en mensenrechten.
Bedrijven kunnen hiervoor zelf antwoord geven op de internationaal erkende vragenlijsten. Als een merk geen informatie wil aanleveren, vult Questionmark de informatie in op basis van publieke informatiebronnen. Zo worden altijd alle merken vergeleken.
Waarom hebben we gekozen voor deze onderzoeksmethode?
TSC, in Europa vertegenwoordigd door Universiteit Wageningen, heeft van elke productgroep de belangrijkste risicogebieden voor duurzaamheid bepaald. Zo is bij koffie het risico op kinderarbeid een belangrijk aandachtspunt, terwijl bij avocado's het beperken van watergebruik heel urgent is. Elk product kent zijn eigen risico's. De onderwerpen per keten zijn mede bepaald door de Universiteiten van Wageningen, Arkansas en Arizona. De ontwikkeling wordt medegefinancierd door het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Bekijk hier een voorbeeld vragenlijst voor koffie.
Uitgangspunten
Vergelijkbaar
Van alle merken binnen een productgroep beoordeelt Questionmark de producten op exact dezelfde onderwerpen. Zo wordt het beleid van bedrijven onderling goed vergelijkbaar en wordt 'verduurzaming' eindelijk een meetbaar gegeven.
Onafhankelijk
Stichting Questionmark is financieel onafhankelijk van de voedselindustrie. Questionmark heeft een maatschappelijke doelstelling en daarom geen winstoogmerk. Ons doel is om bedrijven duurzamere en gezondere producten te laten maken en daarom helpen we bedrijven om dit te bereiken. Questionmark is ook onafhankelijk van de overheid, maar zoekt bij de overheid wel afstemming over en steun voor haar doelstellingen.
Dynamisch en toegankelijk
'Transparant over Duurzaamheid' is geen keurmerk of standaard. Het stelt geen inhoudelijke eisen aan de ambities van bedrijven, maar vergelijkt het bestaande beleid van merken. Wel stelt de methode eisen aan de betrouwbaarheid van de informatie die door bedrijven gedeeld wordt. Alle informatie staat op één plek en consumenten en andere belanghebbenden kunnen producten opzoeken via de Questionmark website en app.
We zitten in een tussenfase
Het aanpassen van de onderzoeksmethode, het verzamelen van nieuwe productinformatie en het vertalen naar leesbare en aantrekkelijke vormen vraagt veel tijd. De eerste resultaten zijn zichtbaar met de pagina's die live zijn van bedrijven die als koplopers deelnemen aan Transparant over Duurzaamheid en de Jonge Kaaswijzer. In het najaar van 2019 verwachten we op grote schaal vernieuwde productinformatie per merk te kunnen laten zien. Volop ontwikkelingen dus...
