Superlijst Zweden methode
Supermarkten hebben grote invloed op wat de klant koopt. Dat geeft ze ook de mogelijkheid eetgewoontes gezonder en meer duurzaam te maken. Met het Superlijst onderzoeksprogramma helpt Questionmark supermarkten deze kans aan te grijpen. In 2022 heeft Questionmark een Superlijst onderzoek in Zweden uitgevoerd en gepubliceerd.
Superlijst methode
Wij beoordelen en hoe de vier grootste supermarkten, Coop, Hemköp, ICA en Willys, bijdragen aan een duurzaam en gezond voedselsysteem.
Data over het assortiment en promoties is verzameld gedurende een periode van 6 weken, vanaf 15 augustus 2022. Gedurende deze periode zijn alle webshops bezocht in vier data collectie cycli. De beoordeling leidde tot twee rapporten met de belangrijkste bevindingen. Een rapport over het thema Gezondheid en een rapport over het thema duurzaamheid. Zie de tekst hieronder voor een korte introductie over beide onderwerpen.
Supermarketen & Milieu
Van alle voedselproducten heeft vlees relatief de grootste invloed op het milieu. Aanbiedingen kunnen worden beschouwd als een prikkel voor consumenten om meer te kopen dan gepland. Supermarkten stimuleren de verkoop en consumptie van een productcategorie door het in de aanbieding te plaatsen. Wij analyseren de mate waarin Zweedse supermarkten vlees aanbieden en daarmee de consumptie van deze producten stimuleren. Daarbij doen we in het specifiek onderzoek naar kwantumkorting.
Bovendien meten wij de mate waarin supermarkten vlees in de aanbieding plaatsen met een ‘rood licht’ volgens de Zweedse WWF vlees gids. Dit analyseren wij door de afkomst van vleesproducten en relevante certificaten te beoordelen en door het aantal vleesproducten in de aanbieding met deze criteria te meten.
Supermarketen & Gezondheid
Ongeveer 50% van de Zweedse volwassenen heeft overgewicht of obesitas. Obesitas behoort tot de 5 grootste risicofactoren voor verloren gezonde levensjaren. Een van de drijfveren van dit probleem is ongezonde eetgewoonten met hoge consumptie van verzadigd vet, zout en suiker.
Recent onderzoek in het VK toont aan dat voedselaanbiedingen de consumptie van ongezond eten sterk beinvloeden (waarbij ongezonde producten worden gedefinieerd als hoog in vet, suiker en zout, ‘HFSS’ in het kort). In reactie hierop heeft de overheid in het VK wetgeving uitgebracht met als doel ongezonde voedselaanbiedingen te beperken vanaf Oktober 2022 (later uitgesteld naar Oktober 2023). De wetgeving richt zich op het type aanbiedingen als ‘1+1 gratis’ of '5 voor slechts £1,-’. Onderzoek heeft aangetoond dat dit type aanbieding, kwantumkorting, leidt tot de grootste toename van consumptie.
Deze ontwikkelingen bieden een interessante kans om vanuit de lens van Brits gezondheidsonderzoek en wetgeving naar het voedsellandschap in Zweden te kijken. In dit onderzoek beoordelen we de mate waarin Zweedse supermarkten bijdragen aan de obesogene voedselomgeving door middel van aanbiedingen. Het onderzoek helpt antwoord te geven op de vraag: welk onderdeel van de ongezonde voedselaanbiedingen in Zweedse supermarkten zou illegaal zijn volgens standaarden in het VK?
